Site icon My Marathi Status

केळी बद्दल माहिती मराठीत – Banana Information in Marathi

Marathi World

हॅलो मित्रांनो आज मी तुम्हाला केळी बद्दल माहिती मराठीत – Banana Information in Marathi देणार आहे तर चला बघूयात.

आणखी वाचा – द्राक्षे

केळी बद्दल माहिती | Banana Information in Marathi

१] मराठी नाव – केळी
२] इंग्रजी नाव – Banana
३] शास्त्रीय नाव – Musa Paradisica

केळीचे झाड आठ ते बारा फूट उंच असते. केळीचे पीक बाराही महिने असते. केळीच्या एका घडात तीनशे ते चारशे केळी तयार होतात. पाने केळीची पाने सरळ खोडातूनच येतात. ही पाने गुळगुळीत असून, आठ ते दहा फूट लांब असतात.

रंग:-कच्च्या केळीचा रंग हिरवा असतोव पिकल्यावर पिवळा होतो. चव :- केळीची चव गोड असते. आकार :- केळीचा आकार लांब असून, काही जाती लहान, तर काही भरपूर मोठ्या असतात.

उत्पादन क्षेत्र :- महाराष्ट्रात वसई, जळगाव, भुसावळ ही मुख्यत: केळीच्या पिकाची क्षेत्रे आहेत. केळीच्या उत्पादनात भारताचा जगात पहिला नंबर लागतो.

जाती :- राजापुरी, सोनकेळी, बसराई, राजेळी, हरीसाल इ. घटकद्रव्ये :- केळीमध्ये ए, बी, सी, डी, ई, जी, एच ही जीवनसत्त्वे मोठ्या प्रमाणात असतात. याशिवाय केळीमध्ये कॅल्शिअम व मॅग्नेशिअमचे प्रमाण फॉस्फरसपेक्षा अधिक असते.

उत्पादने :- केळीचे वेफर्स, कच्च्या केळीची भाजी, कोशिंबीर, पावडर, बनवितात. पिकलेल्या केळाचे शिकरण, फ्रूट सॅलेड बनवतात. केळीमध्ये कॅल्शिअमचे प्रमाण जास्त असल्याने हाडे बळकट होण्यासाठी लहान मुलांना केळी दिली जातात. वजन वाढविण्यासाठी केळी खाल्ली जातात.

उपवासाप्ताठी :- केळी खाल्ली जातात. फायदे :- पिकलेली केळी व तूप खाल्ल्याने पित्तरोग दूर होतात. केळ्याच्या रसात मध घालून प्यायल्याने उलटी बंद होते. शुभकार्यात, धार्मिक कार्यात, भोजनासाठी, पूजेच्या ठिकाणी, केळीचे खुंट बांधतात.

आंध्रप्रदेश, केरळ, महाराष्ट्रात केळीच्या पानांचा उपयोग देवाला नेवेद्य दाखविण्यासाठी तसेच भोजनासाठी करतात. केळी स्वस्त असल्याने सर्वसामान्यांना केळी खाणे परवडते. म्हणून केळीला गरीबाचे फळ’ असे म्हणतात.

साठवण :- कच्ची केळी अंधाऱ्या खोलीत झाकून ठेवून पिकवली जातात. तोटे :- कच्ची केळी खाल्ल्याने पोट जड होते व फुगल्यासारखे वाटते. सर्दी झाल्यावर केळी खाणे योग्य नसते.

केळी एक वाढवलेले, खाण्यायोग्य फळ आहे – वनस्पतिदृष्ट्या मुसा वंशामध्ये अनेक प्रकारच्या मोठ्या वनौषधी फुलांच्या वनस्पतींनी तयार होणारी बेरी. काही देशांमध्ये, स्वयंपाकासाठी वापरल्या जाणाऱ्या केळ्यांना “केळी” असे म्हटले जाऊ शकते, जे त्यांना मिष्टान्न केळीपासून वेगळे करते.

फळ आकार, रंग आणि दृढतेमध्ये परिवर्तनशील आहे, परंतु सामान्यत: वाढवलेला आणि वक्र असतो, मऊ मांसासह स्टार्च समृध्द असतो, जो कातडीने झाकलेला असतो, जो पिकल्यावर हिरवा, पिवळा, लाल, जांभळा किंवा तपकिरी असू शकतो.

फळे झाडाच्या वरून लटकलेल्या गुच्छांमध्ये वाढतात. जवळजवळ सर्व आधुनिक खाद्य बीजविरहित (पार्थेनोकार्प) केळी मुसा एकुमिनाटा आणि मुसा बाल्बिसियाना या दोन वन्य प्रजातींमधून येतात.

बहुतांश लागवड केलेल्या केळ्यांची शास्त्रीय नावे म्हणजे मुसा एकुमिनाटा, मुसा बाल्बिसियाना आणि मुसा × पॅराडिसियाका संकरित मुसा एक्युमिनाटा × एम. बाल्बिसियाना, त्यांच्या जीनोमिक घटनेनुसार. या संकरित जुने वैज्ञानिक नाव, मुसा सेपिएंटम, यापुढे वापरला जात नाही.

मुसा प्रजाती मूळ उष्णकटिबंधीय इंडोमालय आणि ऑस्ट्रेलियाच्या आहेत आणि पापुआ न्यू गिनीमध्ये प्रथम पाळल्या गेल्या असण्याची शक्यता आहे. ते 135 देशांमध्ये प्रामुख्याने त्यांच्या फळांसाठी आणि काही प्रमाणात फायबर, केळी वाइन आणि केळी बिअर बनवण्यासाठी आणि शोभेच्या वनस्पती म्हणून घेतले जातात. 2017 मध्ये केळीचे जगातील सर्वात मोठे उत्पादक भारत आणि चीन होते, जे एकूण उत्पादनाच्या अंदाजे 38% होते.

जगभरात, “केळी” आणि “केळी” मध्ये कोणताही स्पष्ट फरक नाही. विशेषत: अमेरिका आणि युरोपमध्ये, “केळी” सहसा मऊ, गोड, मिष्टान्न केळी, विशेषत: कॅव्हेंडिश गटातील, जे केळी उत्पादक देशांमधून मुख्य निर्यात करतात.

याउलट, मुसा मजबूत, स्टार्चियर फळांसह लागवडीला “प्लॅटेन” म्हणतात. आग्नेय आशिया सारख्या इतर प्रदेशांमध्ये, केळीचे अनेक प्रकार उगवले आणि खाल्ले जातात, त्यामुळे बायनरी भेद उपयुक्त नाही आणि स्थानिक भाषांमध्ये बनवला जात नाही.

“केळी” हा शब्द फळ देणाऱ्या वनस्पतींसाठी सामान्य नाव म्हणून वापरला जातो. हे मूसा वंशाच्या इतर सदस्यांपर्यंत वाढू शकते, जसे कि स्कार्लेट केळी (मुसा कोकसीनिया), गुलाबी केळी (मुसा वेलुटिना) आणि फेई केळे.

हे एन्सेट वंशाच्या सदस्यांना देखील संदर्भित करू शकते, जसे की स्नो केळी (एन्सेट ग्लॉकम) आणि आर्थिकदृष्ट्या महत्वाचे खोटे केळे (एन्सेट वेंट्रिकॉसम). दोन्ही पिढ्या केळी कुटुंबातील आहेत.

केली खाण्याचे फायदे – Benefits of Banana in Marathi

काय शिकलात?

आज आपण केळी बद्दल माहिती मराठीत – Banana Information in Marathi पाहिली आहे पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.

केळीची माहिती (Banana Information in Marathi)

केळी (Banana) हे एक अत्यंत लोकप्रिय आणि पोषणतत्त्वांनी समृद्ध असलेले फल आहे. हे पिक भारतासह अनेक उष्णकटिबंधीय आणि उपोष्णकटिबंधीय प्रदेशात मोठ्या प्रमाणावर घेतले जाते. केळी हा फळांचा राजा मानला जातो कारण यामध्ये शरीराला आवश्यक असलेले अनेक पोषक तत्त्व असतात, ज्यामुळे ते शरीरासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते.

केळीचे पौष्टिक फायदे:

  1. ऊर्जा प्रदान करणारे: केळामध्ये नैसर्गिक साखर, ग्लुकोज, फ्रक्टोज आणि सुक्रोज यांचे प्रमाण अधिक असते. त्यामुळे ते शरीराला झपाट्याने ऊर्जा प्रदान करते. त्यामुळे केळी शारीरिक थकवा आणि दुर्बलतेवर नियंत्रण ठेवू शकते.

  2. पोटाच्या आरोग्याची काळजी: केळीमध्ये फायबर्स (आहारातील तंतू) असतात, ज्यामुळे पचनक्रिया सुधारते आणि जडपणा, गॅस किंवा कंबरदुखी सारख्या समस्या दूर होतात. केळी पचनसंस्थेचे निरोगी कार्य राखण्यास मदत करते.

  3. हृदयाच्या आरोग्याचे रक्षण: केळामध्ये पोटॅशियमचं प्रमाण जास्त असतं, ज्यामुळे हृदयाच्या धडधडीला सुरळीत ठेवायला मदत होते. पोटॅशियम हृदयाच्या लयाला नियंत्रणात ठेवतो, रक्तदाब कमी करतो आणि हृदयविकाराच्या धोक्यापासून वाचवतो.

  4. वजन कमी करण्यास मदत: केळामध्ये कमी कॅलोरीज आणि जास्त फायबर्स असल्यामुळे ते वजन कमी करण्याच्या आहारात समाविष्ट केले जातात. केळे पोट भरण्यासाठी मदत करतात आणि खाण्या दरम्यान शरीराला खूप उर्जा पुरवतात.

  5. मानसिक ताण कमी करणे: केळामध्ये ट्रायप्टोफान नावाचं एक अमिनो ऍसिड असतं, जे शरीरात सेरोटोनिनमध्ये रूपांतरित होते. सेरोटोनिन हा ‘हॅपी हार्मोन’ म्हणून ओळखला जातो, जो आपल्याला मानसिक ताण कमी करण्यास आणि आनंदी ठेवण्यास मदत करतो.

  6. काळे डाग आणि त्वचेचे आरोग्य: केळामध्ये अँटीऑक्सिडन्ट्स आणि व्हिटॅमिन C असतात, ज्यामुळे त्वचेवर होणारे काळे डाग, पिंपल्स, आणि इतर समस्यांना आराम मिळतो. काही लोक केळाची पेस्ट चेहऱ्यावर लावून त्वचेला मऊ आणि ताजेतवाने ठेवतात.

  7. हाडांच्या मजबुतीसाठी: केळामध्ये कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम देखील असतात, जे हाडांच्या मजबुतीसाठी आवश्यक आहेत. नियमित केळी सेवन हाडांच्या द्रुत वाढीस आणि मजबुतीस मदत करू शकते.

केळीचे विविध प्रकार:

  1. पकलेली केळी (Ripe Banana): पकलेली केळी गोड आणि मऊ असते. यात नैसर्गिक साखर जास्त प्रमाणात असते, आणि त्यामुळे ती त्वरित ऊर्जा प्रदान करते. पकलेल्या केळीला हलके चवीला कारमेलाइझेशन असू शकते, ज्यामुळे ती गोड लागते.

  2. कच्ची केळी (Raw Banana): कच्ची केळी गोड नसते, ती अधिक कडक असते. त्यात स्टार्च आणि फायबर्स जास्त प्रमाणात असतात, त्यामुळे ते पचायला जड असू शकते. कच्च्या केळ्याचा वापर अनेक भारतीय पदार्थांमध्ये केला जातो जसे की “केळी भाजी” किंवा “केळी काप”.

  3. सिलिंग केळी (Cavendish Banana): हे सर्वात सामान्य आणि बाजारात उपलब्ध असलेले केळीचे प्रकार आहेत. सिलिंग केळी गोड आणि मऊ असतात, आणि मोठ्या प्रमाणात निर्यात केली जातात.

केळीचे उपयोग:

  1. आहारातील उपयोग: केळीचा वापर विविध प्रकारे केला जातो. काही लोक ती साध्या स्वरूपात खाता, तर काही लोक तिला स्मूदी, केळीचे केक, आइस्क्रीम, शेक, किंवा दुसऱ्या प्रकारांच्या गोड पदार्थांमध्ये देखील वापरतात.

  2. सौंदर्य उपचार: केळीची पेस्ट त्वचेवर लावली जात असल्यास ते त्वचेला मऊ आणि तजेलदार बनवते. तसेच, केळीच्या सालीचा उपयोग त्वचेवरील डाग, पुरळ आणि इतर समस्यांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.

  3. पाणी आणि कंबळाची निर्मिती: केळीच्या झाडांपासून विविध औद्योगिक वापरासाठी कागद, पाणी, इत्यादी बनवले जातात.

केळीचे पोषणतत्त्व:

निष्कर्ष:

केळी एक अत्यंत पोषक आणि शरीराला ऊर्जा देणारे फल आहे. यामध्ये आवश्यक असलेले अनेक पोषणतत्त्व असतात, जे शरीरासाठी फायदेशीर ठरतात. केळी नियमितपणे खाल्ल्याने आरोग्याच्या अनेक समस्यांपासून बचाव होतो, तसेच ते त्वचा आणि हाडांसाठी देखील लाभकारी ठरते. त्यामुळे, केळीचे सेवन आपल्या दैनंदिन आहारात समाविष्ट करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
Exit mobile version