Charles Darwin Information in Marathi – चार्ल्स रॉबर्ट डार्विन बद्दल माहिती मराठीत

हॅलो मित्रांनो आज मी तुम्हाला Charles Darwin Information in Marathi – चार्ल्स रॉबर्ट डार्विन बद्दल माहिती मराठीत मराठीत देणार आहे तर चला बघुयात. आणखी वाचा – सण

माहिती – Charles Darwin Information in Marathi

सर्व प्राणी हे एकाच पूर्वजापासून विकसित झालेले आहेत. हा उत्क्रांतिवादाचा महत्त्वपूर्ण सिद्धांत ज्याने मांडला, त्या शास्त्रज्ञाचे नाव आहे चार्लस्रॉबर्ट डार्विन.

त्याचा जन्म १२ फेब्रुवारी,१८०९ मध्ये इंग्लंडमध्ये झाला. त्याचे वडील डॉक्टर होते. चार्लसनेही डॉक्टर व्हावे असे त्याच्या वडिलांना वाटे. डॉक्टर होण्यासाठी त्याने युनिर्व्हसिटी ऑफ एडिनबर्ग येथे प्रवेश घेतला; परंतु या अभ्यासात त्याचे मन रमेना.

त्याऐवजी समुद्रातील पाठीचा कणा नसलेल्या प्राण्यांवर संशोधन करणे त्याने पसंत केले. त्याने वनस्पतींच्या वर्गीकरणाचा अभ्यास केला.

युरोपमधील त्या काळातील सर्वांत मोठ्या वस्तुसंग्रहालयांपैकी एक असलेल्या युनिर्व्हसिटी म्युझिअमसाठी वनस्पतींचे नमुने गोळा करण्याच्या कामात त्याने मदत केली.

या सगळ्या भानगडीत डॉक्टरीच्या अभ्यासात झालेले त्याचे दुर्लक्ष त्याच्या वडिलांना रुचले नाही. त्यांनी चार्लसला धर्मगुरू बनविण्याचे ठरविले. त्यासाठी चार्लस्ची रवानगी केंब्रिज येथील ख्राइस्ट कॉलेजमध्ये झाली;

परंतु तेथेही त्याने अभ्यासापेक्षा घोडेस्वारी आणि नेमबाजी यांसारख्या गोष्टींमध्येच लक्ष घातले. त्याचा दूरचा भाऊ फॉक्स याच्या नादामुळे डार्विनला वेगवेगळे किडे जमवण्याचा छंद लागला.

किड्यांवरील त्याचे अभ्यासपूर्ण लेख • छापून येण्यास सुरुवात झाली. त्या लेखांमुळेच त्याची वनस्पतीशास्त्रज्ञ जॉन स्टीव्हन हेन्स्ली व इतर अनेक शास्त्रज्ञाशी ओळख झाली.

याच काळात त्याने सजीवांची नैसर्गिक रचना, परिस्थितीशी जुळवून घेण्याची त्यांची क्षमता इत्यादी विषयांवरील अनेक पुस्तके काळजीपूर्वक अभ्यासली.

या सर्वांचा परिपाक म्हणून एच.एम. एस. बीगल या जहाजावर कप्तान रॉबर्ट फिट्झरॉय याचा साहाय्यक म्हणून चार्लसची निवड झाली.

दक्षिण अमेरिकेच्या किनाररेषेलगत सुमारे पाच वर्षे चाललेल्या या सफरीत चार्लस्ने अनेक नमुने गोळा केले. अनेक निरीक्षणे केली व त्यांच्या नोंदी करून ठेवल्या.

सजीवांची बाह्यरचना, आंतररचना व त्याला सापडलेल्या जीवाश्म पुराव्यांवरून डार्विनने त्याचा उत्क्रांतिवादाचा सिद्धांत मांडला. त्याने नैसर्गिक निवडीचे तत्त्व जगासमोर मांडले.

जो परिस्थितीशी जुळवून घेऊन स्वत:ची प्रगती करतो, तोच जगण्याच्या स्पर्धेत टिकतो हे तत्त्व त्याने सप्रमाण जगासमोर सिद्ध केले आणि हे जुळवून घेणारे प्राणी जेव्हा पुनरुत्पादन करतात तेव्हा, परिस्थितीशी जुळवून घेण्याचा गुण पुढच्या पिढीतही उतरतो.

अशा प्रकारे अनुकुलनातूनच उत्क्रांती होते व आज अनेक प्रकारचे प्राणी आपल्याला दिसून येतात. पण या सर्वांचे पूर्वज एकच आहेत असे डार्विनने प्रतिपादन केले होते.

१९ एप्रिल,१८८२ रोजी डार्विनचे निधन झाले. त्याचे दफन वेस्टमिन्स्टर अँबे येथे सर आयझंक न्यूटनच्या समाधीजवळच करण्यात आले.

काय शिकलात?

आज आपण Charles Darwin Information in Marathi – चार्ल्स रॉबर्ट डार्विन बद्दल माहिती मराठीत पाहिली आहे पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.

चार्ल्स डार्विन (Charles Darwin) – माहिती

प्रस्तावना:

चार्ल्स डार्विन (Charles Darwin) हा एक इंग्लिश नैसर्गिकतज्ञ, जीवशास्त्रज्ञ आणि विद्वान होता, ज्याने “प्राकृतिक निवडकता” (Natural Selection) या सिद्धांताची मांडणी केली. त्याच्या कार्यामुळेच आज आपण “विकसनशीलतेच्या सिद्धांत” (Theory of Evolution) च्या दृष्टीने निसर्ग आणि जीवनावरचे विचार नवीन दृष्टीने पाहतो. डार्विनच्या सिद्धांताने जीवशास्त्र आणि जीवविज्ञानाच्या क्षेत्रात क्रांतिकारी बदल घडवले आणि यामुळे त्याला जगभरात प्रसिद्धी मिळाली.

चार्ल्स डार्विनचा जन्म आणि जीवन:

• जन्म: चार्ल्स डार्विनचा जन्म 12 फेब्रुवारी 1809 रोजी इंग्लंडमधील श्रॉबरी शहरात झाला.

• कुटुंब: त्याचे वडील रॉबर्ट डार्विन हे एक सुप्रसिद्ध डॉक्टर होते, आणि त्याची आई सुसान डार्विन देखील एक समाजसेविका होती.

• शालेय जीवन: डार्विनला शालेय जीवनात फारशी आवड नव्हती. त्याने प्रारंभिक शिक्षण शरारतीपणाने घेतले आणि त्याचे शिक्षक त्याला गंभीरपणे घेत नव्हते.

• उच्च शिक्षण: त्याने एडिनबर्ग युनिव्हर्सिटी आणि कॅम्ब्रिज युनिव्हर्सिटीमध्ये शिक्षण घेतले. कॅम्ब्रिजमध्ये शिकत असताना त्याला जीवविज्ञानात रुचि लागली.

वैज्ञानिक प्रवास:

चार्ल्स डार्विनला नैसर्गिक विज्ञानाची गोडी लागली आणि त्याने अनेक वर्षे विविध प्रकारे यावर अभ्यास केला. त्याच्या जीवनातील एक महत्त्वाची घटना म्हणजे त्याने HMS Beagle या बोटीत एक शास्त्रीय प्रवास केला. या प्रवासात त्याने दक्षिण अमेरिकेतील विविध प्राण्यांची आणि वनस्पतींची निरीक्षणे केली, ज्यामुळे त्याला “विकसनशीलतेच्या सिद्धांत”ाची कल्पना आली.

विकसनशीलतेचा सिद्धांत:

डार्विनने ‘विकसनशीलतेचा सिद्धांत’ (Theory of Evolution) मांडला, ज्यामध्ये तो म्हणतो की, प्रत्येक प्रजातीचे उत्पत्ती एका सामान्य पूर्वजापासून झाली आहे आणि विविध पर्यावरणीय परिस्थितींमध्ये सुधारणा आणि निवडक प्रक्रियेमुळे त्यांचा आकार, रंग, आहार, आणि इतर वैशिष्ट्ये बदलली.

• निवडकता (Natural Selection): डार्विनने असे सांगितले की, जे प्राणी किंवा वनस्पती त्यांच्या पर्यावरणात चांगल्या प्रकारे जुळवून घेतात, त्यांची प्रजाती जास्त टिकून राहते आणि त्यांचा विकास होतो. दुसऱ्या बाजूला, जे प्राणी आणि वनस्पती पर्यावरणाशी जुळवून घेत नाहीत, त्यांचा नाश होतो.

• प्राकृतिक निवडकतेचे मुख्य तत्त्व: ‘सर्वात सामर्थ्यशाली सर्वाधिक टिकतात’ हे मुख्य तत्त्व डार्विनने मांडले. याच्या आधारावरच त्याने जीवविकासाचे सिद्धांत मांडले.

मुख्य ग्रंथ:

चार्ल्स डार्विनचा सर्वात प्रसिद्ध ग्रंथ म्हणजे “On the Origin of Species” (1859). या ग्रंथात डार्विनने विकासाच्या सिद्धांतावर आपले विचार मांडले आणि त्याचे प्रमाण दर्शवण्यासाठी विविध उदाहरणे दिली. यामुळे जीवविज्ञानाच्या क्षेत्रात एक मोठा वाद निर्माण झाला, कारण या सिद्धांताने देवाच्या निर्मितीच्या विचाराशी टक्कर घेतली.

डार्विनच्या सिद्धांताचे महत्त्व:

1. विज्ञानाचे नवा दृष्टिकोन: डार्विनच्या सिद्धांताने जीवशास्त्र आणि जीवविकासाच्या क्षेत्रात एक नवा दृष्टिकोन दिला. त्याच्या विचारांमुळे शास्त्रज्ञांनी प्राचीन काळापासून आधुनिक काळातील प्राण्यांच्या आणि वनस्पतींच्या विकासाचे अध्ययन सुरू केले.

2. धार्मिक दृषटिकोनावर परिणाम: डार्विनच्या सिद्धांताने धर्माच्या पारंपरिक दृष्टिकोनावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले. त्याच्या सिद्धांतामुळे ‘सृष्टीच्या निर्मितीला’ प्राकृतक कारणांचा आधार मिळाला.

3. शास्त्रीय अभ्यासाचे योगदान: डार्विनच्या कार्यामुळे शास्त्रज्ञांनी जीवविज्ञानातील इतर शाखांमध्येही निरीक्षणे, प्रयोग आणि तपासणीच्या पद्धती सुधारल्या.

व्यक्तिगत जीवन:

चार्ल्स डार्विनचा विवाह एम्मा वेजवुड यांच्याशी 1839 साली झाला. त्यांना 10 मुलं होती. त्याच्या कामाचा त्याच्या कुटुंबीयांवरही प्रभाव होता, विशेषतः त्याच्या पत्नी एम्माच्या धार्मिक मतांशी संघर्ष होत होता.

उपलब्ध्या आणि पुरस्कार:

डार्विनला त्याच्या कार्यासाठी अनेक पुरस्कार आणि मान्यताही मिळाल्या. त्याला रॉयल सोसायटीचा सदस्य बनविण्यात आले, आणि त्याने विज्ञानात मोठे योगदान दिले.

निष्कर्ष:

चार्ल्स डार्विन हे एक असामान्य वैज्ञानिक होते. त्याच्या “विकसनशीलतेच्या सिद्धांताने” आपला जीवनविषयक दृष्टिकोन बदलला. त्याच्या कार्यामुळे जीवविज्ञानाच्या क्षेत्रातील महत्त्वाचे सिद्धांत तयार झाले आणि त्यांनी शास्त्रीय जगात एक क्रांती केली. त्याच्या कार्याचा प्रभाव आजही विज्ञान आणि समाजावर पडतो. त्याच्या जीवनाची शिकवण म्हणजे, नवनवीन विचार आणि शोधांसाठी सातत्याने प्रयत्न करणं, आणि विचारांची मांडणी तर्कशास्त्राच्या आधारावर करणे.