जीभ विषयी तथ्य । Facts About Tongue in Marathi

Marathi World

2 days ago

मुलांसाठी आमच्या मजेदार जिभेतील तथ्ये पहा आणि मानवी जिभेशी संबंधित अनेक मनोरंजक माहितीचा आनंद घ्या आणि आमची चव जाणून घ्या.

आपली जीभ कोणकोणत्या विविध कामांसाठी जबाबदार आहे, मानवी जिभेचे वेगवेगळे भाग, जिभेवर किती चवीच्या कळ्या आहेत, प्राणी त्यांच्या जीभ माणसांपेक्षा वेगळ्या पद्धतीने कशी वापरतात आणि बरेच काही याबद्दल जाणून घ्या. वाचा आणि जिभेबद्दल शिकण्यात मजा करा!

जीभ ही तोंडाच्या मजल्याशी जोडलेली एक स्नायू रचना आहे.
जीभ हा स्वाद इंद्रियांचा मुख्य संवेदी अवयव आहे. जिभेचा वरचा भाग स्वाद कळ्यांनी झाकलेला असतो ज्यामध्ये स्वाद रिसेप्टर्स असतात.
मानवी जिभेमध्ये सरासरी 3,000-10,000 चवीच्या कळ्या असतात.
जिभेवर जे अडथळे दिसतात त्यांना पॅपिले म्हणतात. स्वाद कळ्या या पॅपिलेच्या वर बसतात परंतु मानवी डोळ्यांना दिसत नाहीत.
चव समजण्याचे पाच घटक आहेत: खारट, आंबट, कडू, गोड आणि उमामी (किंवा चवदार).
वेगवेगळ्या चवी जिभेच्या वेगवेगळ्या भागातून येतात ही एक मिथक आहे, या सर्व चव जिभेवर कुठेही आढळू शकतात.
माणसं बोलण्यासाठी जीभ वापरतात जिथे ती आवाजातील बदलांना मदत करते.
जीभ खाल्ल्यानंतर दात स्वच्छ करण्याचा नैसर्गिक मार्ग म्हणूनही काम करते.
सरासरी, स्त्रियांच्या जीभ पुरुषांपेक्षा लहान असतात.
मानवी जीभ दोन भागांमध्ये विभागली गेली आहे अग्रभाग आणि मागील.
जिभेचा पुढचा भाग हा समोरचा दिसणारा भाग आहे आणि तो जीभेच्या लांबीच्या दोन तृतीयांश आहे.
जिभेचा मागील भाग घशाच्या सर्वात जवळ असतो आणि त्याची लांबी अंदाजे एक तृतीयांश असते.
मानवी जिभेमध्ये आठ स्नायू असतात. ते आंतरिक किंवा बाह्य म्हणून वर्गीकृत केले जाऊ शकतात.
चार आंतरिक स्नायू आहेत जे कोणत्याही हाडाला जोडलेले नाहीत, ते स्नायू आहेत जे जीभेला आकार बदलू देतात, जसे की पॉइंट, रोल, टक इ.
चार बाह्य स्नायू असतात जे हाडांना जोडलेले असतात, ते जिभेची स्थिती बदलू देतात, जसे की पोक आउट, मागे घेणे, बाजूला-टू-साइड हालचाल.
मानवी जिभेची मागील बाजूपासून टोकापर्यंत सरासरी लांबी 10 सेमी (4 इंच) आहे.
ब्लू व्हेलची जीभ सर्व प्राण्यांमध्ये सर्वात मोठी असते. त्याच्या जिभेचे वजन सुमारे २.७ मेट्रिक टन (४२५ दगड) आहे.
चव रिसेप्टर्स लाळ ओलावेपर्यंत अन्नाची चव घेऊ शकत नाहीत, उदाहरणार्थ, मीठ ओलावामध्ये लवकर विरघळल्यामुळे आपण सामान्यतः खारट गोष्टींचा स्वाद घेतो.
पारंपारिक मानवी खाद्यपदार्थांमध्ये कधीकधी विविध प्राण्यांच्या जिभेचा समावेश होतो. मेक्सिकन लोकांमध्ये टॅको भरलेले बीफ टंग डिश आहे, डुक्कर आणि गाईची जीभ चीनी पाककृतीमध्ये लोकप्रिय आहे. कोकरू, कॉड आणि बदक जीभ काही देशांमध्ये लोकप्रिय आहेत.
लोकांवर आपली जीभ चिकटवणे हे अनेक देशांमध्ये बालिश किंवा असभ्य मानले जाते, तथापि, तिबेटमध्ये ते अभिवादन मानले जाते.
कुत्रे आणि मांजरी अनेकदा त्यांच्या जिभेचा वापर त्यांची फर आणि शरीर स्वच्छ करण्यासाठी करतात. त्यांच्या जिभेची अतिशय खडबडीत रचना त्यांना तेल आणि परजीवी काढून टाकण्यास परवानगी देते.
खूप व्यायाम केल्यावर कुत्र्याची जीभ तोंडाबाहेर का लटकते याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का? बरं, कुत्र्याच्या जिभेचा आकार वाढतो कारण तो जास्त रक्तप्रवाहामुळे व्यायाम करतो, जिभेवरील ओलावा हा रक्तप्रवाह थंड करण्याचे काम करते, कुत्र्याला थंड करते.
काही प्राण्यांच्या जीभ विशेषतः शिकार पकडण्यासाठी तयार केल्या जातात. गिरगिट, बेडूक आणि अँटिटर यांच्या जीभ त्यांच्या तोंडातून बाहेर पडू शकतात आणि कीटक पकडू शकतात.

खाली “जिभेबद्दल मनोरंजक तथ्ये” (Facts About Tongue in Marathi) दिली आहेत. ही माहिती विद्यार्थ्यांसाठी, सामान्य ज्ञान वाढवण्यासाठी किंवा विज्ञानविषयक प्रकल्पांसाठी उपयुक्त आहे.

Contents

1 👅 जिभेबद्दल १५ रोचक तथ्ये (Facts About Tongue in Marathi)
- 1.1 ✅ उपयुक्त माहिती:

👅 जिभेबद्दल १५ रोचक तथ्ये (Facts About Tongue in Marathi)

जिभा ही मानवी शरीरातील सर्वात मजबूत स्नायूंमध्ये (muscles) एक आहे.
जिभेला “स्वादेंद्रिय” (sense of taste) म्हणतात, कारण तिच्यावर स्वाद कळक (taste buds) असतात.
प्रत्येक व्यक्तीची जिभेची बनावट व ठसा वेगळा असतो, अगदी बोटांच्या ठशाप्रमाणे.
जिभेवर एकूण ५ प्रकारचे चव जाणवतात – गोड, आंबट, खारट, कडवट आणि चवदार (umami).
प्रौढ व्यक्तीच्या जिभेवर साधारणतः २,००० ते १०,००० taste buds असतात.
जिभेचा उपयोग केवळ चव घेण्यासाठी नाही, तर बोलणे, अन्न चघळणे व गिळण्यामध्येही ती मदत करते.
जिभेवर स्वाद कळक सतत नवनवीन निर्माण होतात आणि जुने नष्ट होतात.
जिभेचा रंग तुमच्या आरोग्याचे निदान देतो – गुलाबी जिभा ही निरोगी मानली जाते, तर पांढरट, निळसर किंवा पिवळसर रंग काही विकार दर्शवतात.
जिभेची लांबी मोजली जाते – सरासरी लांबी सुमारे ३ इंच (७.५ सेमी) असते.
जिभेवर थेट रक्तवाहिन्या असल्याने ती जखम लवकर भरून येते.
जिभेच्या हालचालीमुळेच आपण स्पष्ट बोलू शकतो.
बऱ्याच प्राण्यांमध्येही जिभेला महत्त्वाचे कार्य असते – उदा. कुत्रे जिभेने घाम घालतात (panting).
जिभेचा रंग, चव, व जळजळ ही लक्षणे काही वेळा गंभीर आजारांची लक्षणे असू शकतात.
मनुष्याचे अपघातात कधी कधी जिभेला इजा होऊ शकते, विशेषतः अचानक तोंड बंद झाल्यास.
‘ब्लू टंग’ (निळसर जीभ) हे एक पशुविशेष विकार असतो, जो जनावरांमध्ये आढळतो.

✅ उपयुक्त माहिती:

विज्ञान प्रकल्प, आरोग्य जनजागृती, वा सामान्यज्ञान स्पर्धेसाठी ही माहिती उपयुक्त ठरू शकते.
हवे असल्यास मी चित्रांसह स्लाइड्स किंवा फ्लॅशकार्ड्स तयार करून देऊ शकतो.

तुम्हाला ह्या माहितीचा उपयोग कुठे करायचा आहे? (शाळा, स्पर्धा, सोशल मीडियासाठी इ.)