भिऊ नकोस मी तुझ्या पाठिशी आहे श्री स्वामी समर्थ
श्री अक्कलकोट स्वामी समर्थांना दत्तात्रेयाचा चौथा अवतार मानले आहे. श्रीपाद श्री वल्लभ, श्री नृसिंह सरस्वती आणि श्री स्वामी समर्थ हे अवतारी पुरुष आहेत. श्रीपाद वल्लभ १४ व्या शतकात अवतारी पुरुष जन्माला आले. १४०८ ते १४५८ हा त्यांचा कालखंड आहे. १४५७ च्या सुमारास ते श्रीशैल्य, यात्रेच्यावेळी कर्दळीवनात होते. समाधी अवस्थेत ध्यानस्थ होते. तेव्हा अंगावर वारुळ तयार झाले.
एका लाकूडतोड्याने कुन्हाडीचा घाव घातल्यावर वारुळ ढासळले आणि त्यातून श्री स्वामी समर्थ प्रकट झाले. ही आख्यायिका त्यांच्या पोथ्यातून सांगितली जाते. आपल्या प्रकटीकरणानंतर श्री स्वामी समर्थ मुंबईतील बाणगंगेवर २५ वर्षे वास्तव्य करुन विविध ठिकाणी जाऊन वटवृक्षातळी अक्कलकोट येथे आपल्या अवतार समाप्तीपर्यंत राहिले. त्यांची पत्रिका उपलब्ध आहे. त्यांचा गण देवगण होता.
ते यजुर्वेदी ब्राह्मण असून काश्यप गोत्र व आद्यनाडी होती. नृसिंहयान हे श्री स्वामी समर्थांचे जन्मगाव. चैतन्यस्वामी हे त्यांचे टोपणनांव होते. मेष राशी व स्वामी मंगल यावरुन स्वामी समर्थांची कुंडली मांडण्यात आली आहे. श्री स्वामी महाराजांचे शरीर अतिशय दिव्य असे होते. ते अजानबाहू होते. अंगकांती अतिशय तेजस्वी व गौरकाय होती. नाक अगदी सरळ तर कपाळ भव्य होते. अक्कलकोट हे प्रज्ञापूर आहे.
अक्कलकाढा या औषधी वनस्पतीपासून व अक्कलक, अक्कलकारा, आणि भुईकोट किल्ला व अक्कलावरुन अक्कलकोट हे नाव पडले असावे असे मत आहे. श्री स्वामी समर्थांनी मोहोळ सोडले आणि साधारणपणे १८५६-५७ मध्ये अक्कलकोटला आल्याची नोंद आहे. गावाच्या सीमेवर असलेल्या श्री खंडोबाच्या देवळात त्यांनी मुक्काम केला. कोणीतरी एक वेडा असावा अशा समजुतीने सर्व गावकऱ्यांनी त्यांच्याकडे दुर्लक्ष केले.
पण एक दिवस श्री स्वामी महाराज चिलीम ओढीत बसलेले मुसलमान मुलांनी पाहिले. आश्चर्य म्हणजे त्या चिलीममध्ये विस्तव, तंबाखू नसताना त्यातून धूर येत होता. हे पाहून मुसलमान तरुणांना आश्चर्य वाटले. त्यांनी स्वामींची चौकशी केली. त्यावर स्वामी महाराज त्या तरुणांना म्हणाले की, मी गेले ३-४ दिवस उपाशी आहे, माझी जेवणाची व्यवस्था करा.
हे ऐकताचक्षणी मुसलमान तरुण अक्कलकोट गावातील त्यांच्या ओळखीच्या एका ब्राह्मणाकडे म्हणजे चोळप्पाकडे गेले. सर्व हकीकत त्यांना सांगितली. तसे चोळप्पाने श्री स्वामी महाराजांची जेवणाची व्यवस्था आपल्या घरी केली व चोळप्पा श्री स्वामी महाराजांना घेऊन घरी आले. जेवावयास बसविले. महाराजांनी अगदी पोटभर जेवण केले व विश्रांती घेतली. पुढे श्री स्वामी महाराज त्या चोळप्पाकडेच राहिले.
स्वामींकडे सतत दीन-दुबळ्यांची, रंजल्या-गांजलेल्यांची, गरजूंची, रुग्णांची रीघ असायची. स्वामींनी कोणालाही कधी निराश केले नाही. रिक्त हस्त परत पाठविले नाही. त्याचवेळी ढोंगी माणसाचा बुरखाही फाडायला त्यांनी मागेपुढे पाहिले नाही. त्यांना भूतभविष्य-वर्तमान यांचे ज्ञान होते. मनकवडेपणा त्यांच्यापाशी होता आणि अशक्य वाटणाऱ्या घटना शक्य करुन दाखविण्याचं अलौकिक सामर्थ्यही त्यांच्यापाशी होते. त्यांच्या लीला अगणित आहेत.
स्वामी अनेकदा फटकळपणे बोलत. अनेकदा गतीप्रदानही करीत. त्यांचा राग विलक्षण होता. तरी स्वामी फणसासारखे होते. वरुन काटे आतून गोड गरे.. श्री अक्कलकोट वटवृक्ष स्वामी महाराज देवस्थान येथे पहाटे साडेपाच वाजता काकड आरती होते. नंतर उपस्थितांना मठातील गाभाऱ्यातील पादुकांचे दर्शन होते. मध्यान्हापर्यंत पूजा, अभिषेक, लघुरुद आणि महारुद्र करता येतो. रात्री आठच्या सुमारास धुपारती व आरती होते.
श्री स्वामी समर्थ वडाच्या झाडाखाली बसत. तेथेच त्यांची अवतारसमाप्ती झाली. या वडाच्या झाडाखाली आणि मंदिर परिसरात श्रींच्या पादुका आहेत. जवळच अन्नछत्र असून मुरलीधर मंदिरात भक्तांची उतरण्याची सोय आहे. श्री गुरुमंदिर उर्फ बाळाप्पा महाराज मठ, जोशीबुवांचा मठ, वटवृक्ष स्वामी मंदिर मठ, राजे रायरामन् यांचा मठ, समाधीमठ हे अक्कलकोट मधील प्रसिद्ध मठ आहेत. सोलापूर पासून ३९ कि. मी. अंतरावर अक्कलकोट बसस्थानक आहे. हे स्थान मुंबईपासून ४५० कि. मी. वर आहे.
“भिऊ नकोस मी तुझ्या पाठिशी आहे, श्री स्वामी समर्थ”
हा अत्यंत प्रसिद्ध आणि शक्तिशाली मंत्र आहे जो श्री स्वामी समर्थ यांचे भक्त आणि अनुयायी त्यांच्या कठिन काळात उचलतात. श्री स्वामी समर्थ हे एक महान संत होते ज्यांचा संदेश भक्ती, शांती आणि ईश्वरावर विश्वास ठेवण्याचा होता. स्वामी समर्थांचा विश्वास होता की कोणत्याही परिस्थितीत भक्ताला कधीही एकटा सोडले जात नाही, आणि तो नेहमीच त्याच्या पाठिशी असतो.
“भिऊ नकोस मी तुझ्या पाठिशी आहे” हे शब्द भक्तांना दिलासा देण्यासाठी आहेत. या वचनाचा अर्थ असा आहे की, कोणत्याही जीवनाच्या समस्यांमध्ये किंवा अडचणीत असताना, श्री स्वामी समर्थ आपल्या भक्तांच्या सोबतीला असतात आणि त्यांना साहाय्य देतात. हे वचन एक आत्मविश्वास निर्माण करणारे आहे, कारण हे सांगते की स्वामी समर्थ प्रत्येक भक्ताच्या जीवनात उपस्थित आहेत आणि त्यांच्या कष्टात मदत करत आहेत.
श्री स्वामी समर्थांचा शिकवण:
-
भक्ती आणि विश्वास: स्वामी समर्थांनी नेहमीच भक्तीला महत्त्व दिले आणि सांगितले की, तुमच्या हृदयात खरं विश्वास आणि श्रद्धा ठेवा. जीवनातील कोणतीही समस्या असो, ईश्वरावर विश्वास ठेवा आणि तो तुम्हाला मार्गदर्शन करेल.
-
समाधान आणि शांती: स्वामी समर्थांच्या शिकवणीतून हे समजते की बाह्य परिस्थिती आणि आपले संघर्ष हे तात्पुरते असतात. शांती आणि समाधान हे आपल्या अंतरात्म्यातून येते.
-
सर्वश्रेष्ठ मार्गदर्शक: स्वामी समर्थ भक्तांना सांगतात की ते कधीही एकटे नाहीत. ते त्यांच्या भक्तांच्या पाठीशी आहेत आणि त्यांना योग्य मार्ग दाखवतात.
निष्कर्ष:
“भिऊ नकोस मी तुझ्या पाठिशी आहे” हा मंत्र आणि संदेश स्वामी समर्थांच्या महात्म्याचे आणि त्याच्या भक्तीचे प्रतीक आहे. याचा उपयोग करून भक्त त्यांच्या जीवनातील अडचणी आणि समस्यांवर मात करू शकतात. स्वामी समर्थांचा हा संदेश म्हणजे एक प्रगाढ प्रेम आणि श्रद्धा, ज्यामुळे कोणताही भक्त कधीही एकटेपणाचा अनुभव घेत नाही.
तुम्हाला हे वचन कसं वाटलं?