50 मराठी म्हणी | Marathi Mhani

हॅलो मित्रांनो आज मी तुम्हाला 50 मराठी म्हणी व त्यांचे अर्थ | Marathi Mhani एकाच पोस्ट मध्ये देणार आहे तर चला बघुयात.

मराठी म्हणी | Marathi Mhani

Sr. No.	मराठी म्हणी	अर्थ
01	अति तेथेमाती	कोणतीही गोष्ट फार झाली म्हणजे शेवटी ती दुःखदायक होते.
02	अतिरागा भीक मागा	ज्याला भयंकर राग येतो त्याला भीक मागण्याची पाळी येते.
03	हिरा तो हिरा आणि गार ती गार	मळलेला हिरा आणि स्वच्छ गुळगुळीत गार या दोघात हिरा चटकन ओळखता येतो. साधू आणि दुष्ट दोघांत साधू चटकन ओळखता येतो.
04	हातच्या कांकणाला आरसा कशाला	सत्य गोष्टीला समजायला निराळे काही नको असते. आपले कपाळ, नाक, डोळे, जीभ आपणास आरशावाचून दिसणार नाही. आपली काकणे मात्र आपणास स्पष्ट दिसतात.
05	सुंभ जळेल पण पीळ जाणार नाही	हट्टी माणसाचा हट्ट नुकसान झाले तरी कधी कमी होत नाही.
06	सारी सोंगे येतात पण पैशाचे सोंग येत नाही	आपण सर्व काही गोष्टींची फसवा, फसवी करू शकतो, पण पैशाची मात्र बतावणी करता येत नाही, आणि केली तरी तो फार वेळ टिकत नाही.
07	सत्तेपुढे शहाणपण नाही	ज्याच्या जवळ अधिकार आहे त्याच्यापुढे शहाणपण चालत नाही.
08	साखरेचा खाणार त्याला देव देणार	ज्याच्या नशिबी साखर आहे, त्याला ती नेहमीच मिळते. म्हणजे अशांना नेहमी सुखच मिळते, भाग्यवान माणसाला कशाचीही उणी पडत नाही.
09	वारा पाहून पाठ फिरवावी	आपल्याला वाऱ्याचा त्रास होणार नाही अशा रितीने आपण पाठ फिरवावी; इतर सर्व पाहूनच आपण आपले वर्तन करीत असावे.
10	जितका व्याप तितका संताप	जितका पसारा अधिक ठेवावा तितका त्रास अधिक होतो.
11	शहाण्याला मार शब्दाचा	शहाणा माणूस एका शब्दाने ताळ्यावर येतो. मूर्खाला टोणग्याचा मार दिल्याशिवाय तो सुधारत नाही.
12	षट्कर्णी करणे आणि घोटाळ्यात पडणे	तीन माणसे एकत्र येऊन काही ठरविल्यास ते सर्व वाया जाते.
13	वाणला तितका घाणला	एखाद्याची फार स्तुती केल्याने तो फार चढून जातो. चांगला माणूस स्तुती केल्याने बिघडतो.
14	लाडे लाडे केले वेडे	मुलाचे जर फार लाड केले तर ते मूर्खासारखे वागते.
15	राजाला दिवाळी काय माहीत	ज्याच्या घरी नेहमीच उत्सव, समारंभ असते त्याला रोजचीच दिवाळी असते. आणखी निराळी दिवाळी कशास हवी!
16	मुलाचे (पोराचे) पाय पाळण्यात दिसतात	मुलगा पुढे कसा निघेल, हे त्याच्या लहानपणीच कळते.
17	मूर्ती तितक्या प्रकृति	निरनिराळी माणसे निरनिराळ्या स्वभावाची असतात.
18	मांजराचे गळ्यात घंटा कोणी बांधावी	दुर्घट किंवा कठीण काम करावयास संहसा कोणी धजत नाही. इसापनितीतील एका गोष्टीवरून ही म्हण पडली आहे.
19	मस्करीची होते कुस्करी	थट्टेचा परिणाम पुष्कळ वेळा भयंकर होतो.
20	मनी वसे ते स्वप्नी दिसे	ज्या गोष्टींचा आपण विचार करतो, त्याच आपणास स्वप्नात दिसतात.
21	मनात मांडे पदरात धोंडे	खूप मनोराज्य करायचे आणि शेवटी निराशा! जवळ पैसा नाही आणि गोष्टी मोठ्या श्रीमंतीच्या करायच्या.
22	मऊ सापडले म्हणून कोपराने खणू नये	सवलतीचा केव्हाही दुरूपयोग करू नये. त्यांचा योग्य उपयोग करावा.
23	भरल्या गाड्यास सुपाचे काय ओझे	फार मोठ्या कामात एखादे लहान काम अगदी सहजतेने होऊ शकते. यासाठी अक्कल मात्र हवी.
24	भित्यापाठी ब्रह्मराक्षस	भिणारा माणूस स्वतःवर संकटे ओढून घेतो.
25	पोटात एक आणि ओठात एक	लबाड व बदमाश माणसाचे विचार निराळे असतात आणि बोलणे स्वार्थीपणाचे असते. म्हणजे तो लबाडच असतो.
26	बळी तो कान पिळी	ज्याचे जवळ पैसा, अधिकार, वशिला किंवा शारीरिक बळ असते, सामर्थ्य असते तो इतरांचे कान पिळू शकतो. म्हणजे त्याला छळतो, त्रास देतो वगैरे.
27	बाप तसा बेटा	बापाच्या अंगी जे गुण असतात तेच मुलाच्या अंगात उतरतात.
28	पळसाला पाने तीनच	कोठेही गेलात तरी मनुष्य स्वभाव सारखाच असतो. तसेच सुखदुःखे पण सारखीच असतात. यासाठी पळसाचे उदाहरण दिले आहे.
29	पाचामुखी परमेश्वर	पाच म्हणजे अनेक माणसे जे बोलतात ते खरेच असते. ते देवाचेच बोलणे समजतात. तसे करावयास काही हरकत नाही.
30	पालथ्या घागरीवरी पाणी	हल्ली कोणाला काही सांगितले तरी त्याचा उपयोग होत नाही. पालथ्या घागरीवर पाणी टाकून काही घागर भरत नाही. तसेच चांगल्या गोष्टींचे असते.
31	बुगड्या गेल्या पण भोके राहिली	चांगली स्थिती गेली पण त्या स्थितीची चिन्हे मात्र राहिली, हे केव्हाही वाईटच.
32	पैसा दक्षिणा आणि लक्ष प्रदक्षिणा	भटाला द्यावयाचा एक पैसा आणि त्याने आपल्यासाठी लाख प्रदक्षिणा घालाव्या अशी अपेक्षा करावयाची या मूर्खपणासाठी ही म्हण वापरली जाते.
33	पायीची वहाण पायीच बरी	मनुष्याला त्याच्या त्याच्या दर्जाप्रमाणे वागवावे. उगीच फाजील महत्त्व देऊ नये.
34	पी हळद हो गोरी	हळद पिऊन कोणीही मनुष्य गोरा होत नाही. पण एखाद्याने जरी हळद घेतली तरी तो गोरा होणार नाही हे निश्चित. यासाठी उतावळेपणा नका. त्याचा फायदा नाही.
35	पाची बोटे सारखी नसतात	सर्व माणसे सारख्या स्वभावाची नसतात. प्रत्येकाचे वागणे व विचार निरनिराळे असतात.
36	नाक धरले म्हणजे तोंड उघडते	कोणालाही पेचात पकडल्याशिवाय तो आपल्या म्हणण्यास सहसा कबूल होत नाही. नाक दाबले की त्याचे तोंड उघडले जाते व तो शेवटी सर्व मान्य करावयास तयार होतो. आपण नाकाने व तोंडानेही श्वासोच्छवास करतो.
37	दिव्याखाली अंधार	दिवा लोकांना प्रकाश दोतो पण त्याचेखाली अंधारच असतो! मोठा, प्रतिष्ठित, नामांकित, मनुष्य असला, तरी खुद्द त्याच्या अंगी काहीतरी दुर्गुण असतात. त्यांचा त्याला पत्ताच नसतो.
38	दुरून डोंगर साजरे	दुरून डोंगर सुंदर दिसतात. पण जवळ गेले असता त्याचे भयंकर स्वरूप कळून येते! त्यावर काटे, विविध प्राणी वगैरे असतात- ते आपणास त्रासच देतात.
39	देश तसा वेश	ज्या मंडळीत आपण वावरता, राहतो. त्यांच्या चालीरिती आपण स्वीकारल्या पाहिजेत, न स्वीकारल्यास आपला उपहास होतो, टिंगलही होते.
40	दृष्टी आड सृष्टी	जे आपल्या देखत होणार नाही, त्याला आपण जबाबदार नसतो व त्याचा प्रतिकार करणेही फार कठीण आहे. मग काहीही होवो!
41	दैव देते आणि कर्म नेते	दैव अनुकूल असल्यास, आपणांस एखादी चांगली वस्तू प्राप्त होते. परंतु कर्म अनुकूल नसल्यास, ती वस्तू आपणाजवळ टिकत नाही.
42	दोन्ही घरचा पाहुणा उपाशी	दोन गोष्टींच्या आधारे माणूस जर राहिला तर तो फशी पडतो. तो काहीच साधू शकत नाही. त्यामुळे त्याची फजिती होते.
4३	तुरुत दान महापुण्य	तुरूत म्हणजे त्वरित याच वेळी केलेले, योग्य वेळी केलेले दान. जेव्हाच्या तेव्हा दान करण्यात पुण्य आहे- मोठे पुण्य असते. योग्य वेळ निघून गेल्यावर जे दिले जाते ते फुकट असते.
4४	टाकीचे घाव सोसल्यावाचून देवपण येत नाही	दगडावर टाकीचे घाव मारून मारून त्याच्यापासून देवाची मूर्ती घडविलेली असते. देवत्व प्राप्त होण्यासाठी टाकीचे घाव सोसावे लागतात. त्याचप्रमाणे अपरंपरा कष्ट सोसल्यावर वैभवाची स्थिती प्राप्त होते.
4५	चार दिवस सासूचे आणि चार दिवस सुनेचे	जेव्हा सासू वैभवात असते तेव्हा ती सुनेवर अधिकार गाजवते. पुढे सून मोठी होऊन ती कर्ती सवरती झाली, म्हणजे घरात तिचा अधिकार चालतो आणि सासूचे महत्त्व कमी होते.
4६	चोरावर मोर	एका चारोला लुबाडणारा माणूस हा अधिक वरचढ आणि उत्तम चोर असला पाहिजे. म्हणून अशा प्रकाराला ‘चोरावर मोर’ असे म्हणतात.
4७	चोराच्या हातची लंगोटी	चोराने चोरी केल्यानंतर तो पळून जाण्याच्या प्रयत्नात असतो. त्याचा पाठलाग करून, त्याला पकडून, त्याच्यापासून लंगोटी जरी हिसकावून घेतली तरी ती द्यावी, त्याला तसाच जाऊ देऊ नये, यातच आपले खरे कौशल्य आहे.
4८	गर्वाचे घर खाली	गर्वाने किंवा अभिमानाने कोणीही फुगून जाऊ नये- या अभिमानाचा परिणाम वाईटच होणार.
४९	खाऊन माजावे, टाकून माजू नये	खूप अन्न खाल्ले म्हणजे माणसाला माज चढतो. आणि त्याची अन्नावरील वासना कमी होते आणि ते पुढे आल्यास तो ते टाकून देतो. यावरून अन्न खाऊन माजावे व अन्न टाकून माजू नये ही म्हण प्रचारात आली.

काय शिकलात?

आज आपण 50 (मराठी म्हणी अर्थासहित) Marathi Mhani With Meaning पाहिल्या आहे म्हणी म्हणजे अर्थाचा आणि सत्याचा खजिनाच असतो, पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.

खाली मराठीतील प्रसिद्ध आणि उपयोगी म्हणी (Marathi Mhani) दिल्या आहेत – सोबत त्यांच्या अर्थाचाही (स्पष्टीकरण) समावेश आहे. या म्हणी शाळेतील निबंध, भाषण, पत्रलेखन किंवा सामान्य संभाषणात वापरता येतात.

---

🗣️ प्रसिद्ध मराठी म्हणी आणि त्याचा अर्थ

---

🎓 शालेय विद्यार्थ्यांसाठी सोप्या मराठी म्हणी

---

हवे असल्यास मी:

• ५०+ म्हणींची PDF यादी,

• बालगोपाळांसाठी रेखाचित्रांसह म्हणी,

• किंवा शाळेसाठी “म्हणी आणि त्यांचा उपयोग” प्रकल्प लेखन तयार करून देऊ शकतो.

सांगू का?