गुलमोहर फुलाबद्दल माहिती मराठीत – Royal Poinciana Flower Information in Marathi

हॅलो मित्रांनो आज मी तुम्हाला गुलमोहर फुलाबद्दल माहिती मराठीत – Royal Poinciana Flower Information in Marathi देणार आहे तर चला बघुयात. आणखी वाचा – भेंडी फुलाबद्दल माहिती

गुलमोहर – Royal Poinciana Flower Information in Marathi

१]	मराठी नाव :	गुलमोहर
२]	हिंदी नाव :	गुलमोहर
३]	इंग्रजी नाव :	Royal Poinciana Flower

गुलमोहोराची फुले ही झुपक्यांनी येतात. लांबून छानच दिसतात. रंग : या फुलांचे पिवळा व लाल असे दोन रंग असतात. वर्णन : गुलमोहोराची पाने हिरवी व लहान असतात.

एका लहान कांडीला पाच सहा पाने येतात. गुलमोहोराची फुले उन्हाळ्यात (चैत्र महिन्यात) येतात. या झाडांची पाने गळून पडल्यानंतर फुले लागतात. ही फुले लहान लहान असतात.

फुलांच्या मध्ये दोन – तीन तुरे येतात. गुलमोहोराच्या झाडाची उंची ३० ते ४० फुटांपर्यंत असू शकते. या झाडाची पालवी लोंबती असते. या झाडाचे खोड काहीसे पिवळट पांढुरके, तसेच खडबडीत असते.

गुलमोहोराच्या झाडाची पाने संयुक्त प्रकारची असतात. या फुलांचा बहर संपल्यावर तेथेच हिरव्या लांब शेंगा दिसतात. त्या साधारण दीड ते दोन फूट लांब असतात.

या शेंगा काळ्या झाल्या म्हणजे त्या परिपक्व झाल्या, असे समजतात. प्रकार : गुलमोहोराच्या झाडांचे दोन प्रकार पडतात. एक पिवळा गुलमोहोर आणि दुसरा लाल गुलमोहोर.

उपयोग : गुलमोहोराची फुले झुपक्यांनी येत असल्याने त्यांचा उपयोग फुलदाणीत ठेवण्यासाठी करतात. त्याच्या शेंगा औषधी असतात. गुलमोहोराच्या काळ्या झालेल्या शेंगा फोडल्यानंतर त्यास लहान गोल आकाराचा भाग असतो.

त्यातील गर लहान मुलांपासून ते म्हाताऱ्या माणसांपर्यंत पोट साफ होण्यासाठी उपयोगी पडतो. एक कप पाण्यात तो गर भिजत घालून रात्री झोपताना प्यायल्यास दुसऱ्या दिवशी पोट साफ होते. या फुलांच्या पाकळ्या आंबट गोड लागतात.

त्यामुळे लहान मुले त्या आवडीने खातात. गुलमोहोराची झाडे शेताच्या बांधावर, रस्त्याच्या कडेने, बागांमधून लावली जातात. त्याचा औषधी उपयोग तर आहेच पण झुपकेदार लाल फुलांमुळे गुलमोहोराची झाडे अतिशय सुंदर व आकर्षक दिसतात.

काय शिकलात?

आज आपण गुलमोहर फुलाबद्दल माहिती मराठीत – Royal Poinciana Flower Information in Marathi पाहिली आहे पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.

रॉयल पॉइन्सियाना फुलाबद्दल माहिती (Royal Poinciana Flower Information in Marathi)

परिचय:

रॉयल पॉइन्सियाना (Royal Poinciana) किंवा “गुलमोहर” हे एक सुंदर आणि रंगीबेरंगी फुलांचे वृक्ष आहे. त्याच्या रंगबद्ध फुलांमुळे त्याला “फायर ट्री” (Fire Tree) किंवा “फ्लेम ऑफ द फॉरेस्ट” (Flame of the Forest) असेही संबोधले जाते. हे झाड उष्णकटिबंधीय आणि उपोष्णकटिबंधीय प्रदेशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर आढळते. रॉयल पॉइन्सियाना हे एक पाडलेल्या वृक्षाचे उदाहरण आहे आणि त्याचे फुल एकदाच मोठ्या प्रमाणावर उमलते, जे दृश्य सुंदरतेचा आनंद देणारे असते.

वैज्ञानिक नाव:

• Delonix regia

रॉयल पॉइन्सियाना झाडाची वैशिष्ट्ये:

1. उंची आणि आकार:

   • रॉयल पॉइन्सियाना झाड सहसा 10-15 मीटर उंचीपर्यंत वाढते, पण त्याची शाखा मोठी आणि वर्तुळाकार असते. त्याचे पर्णसमूह घेरदार असते, आणि झाडाची छायाही आकर्षक असते.

2. पर्णसमूह:

   • या झाडाची पाने जाड, हिरवी आणि डांबरी रंगाची असतात. पानांचे आकार मोठे आणि वेगवेगळ्या तासांमध्ये हलके बदलत राहतात. पाण्यातून वाऱ्यावर लोटल्यास त्याची झपकणारी पंक्ती एक अप्रतिम दृश्य निर्माण करते.

3. फुलांची वैशिष्ट्ये:

   • रॉयल पॉइन्सियाना किंवा गुलमोहर फुलांची सर्वात उल्लेखनीय वैशिष्ट्ये म्हणजे त्याचे रंग. फुलांचा रंग गडद लाल, नारंगी, पिवळा आणि लालसर असतो, जो अतिशय आकर्षक आणि देखणी दिसतात.

   • या झाडाच्या फुलांचे आकार मोठे आणि टणक असतात. प्रत्येक फुलाच्या प petले पाच असून ती जाड असतात, ज्यामुळे ती दूरवरून आकर्षित करतात.

   • या झाडाला फुलांचा हंगाम उन्हाळ्याच्या शेवटी आणि पावसाळ्याच्या सुरुवातीला असतो. झाडाच्या फुलांचा फूलचुंबन (Flowering Period) 2-3 महिन्यांचा असतो.

4. फळ:

   • रॉयल पॉइन्सियाना फुलल्यानंतर त्याला मोठ्या प्रमाणावर लांबट फळे येतात. फळे लांब, तपकिरी रंगाची आणि कठीण असतात. फळांमध्ये अनेक छोटे बियां असतात, ज्यांचा प्रसार वाऱ्याद्वारे होतो.

5. विकसनशील क्षेत्रे:

   • रॉयल पॉइन्सियाना झाड उष्णकटिबंधीय आणि उपोष्णकटिबंधीय भागात झपाट्याने वाढते. भारत, श्रीलंका, थायलंड, फिलिपिन्स, आणि इतर दक्षिण आशियाई देशांमध्ये या झाडाचा प्रसार होतो. तसेच अफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया आणि अमेरिकेतील काही भागांमध्ये देखील ते पाहायला मिळते.

रॉयल पॉइन्सियाना झाडाची उपयोगिता:

1. सौंदर्यवर्धन (Ornamental Use):

   • रॉयल पॉइन्सियाना हे झाड मुख्यतः बागकाम आणि गार्डन डेकोरेशनमध्ये वापरले जाते. त्याचे रंगीबेरंगी आणि आकर्षक फुलं पर्यावरणाला सुंदर बनवतात आणि विविध सार्वजनिक ठिकाणी तसेच रस्त्याच्या कडेला झाडे लावली जातात.

2. वातावरणीय फायदे:

   • या झाडाचे मोठे पानं आणि छायाच्छादनाची क्षमता वातावरणाची गती कमी करतात आणि उन्हाळ्यात थोडा थंडावा देतात. म्हणूनच रॉयल पॉइन्सियाना मोठ्या रस्त्यांच्या कडेला आणि सार्वजनिक ठिकाणी लावले जाते.

3. औषधीय उपयोग:

   • रॉयल पॉइन्सियाना झाडाचे काही भाग औषधीय उपयोगी मानले जातात. त्याच्या पानांचा उपयोग स्थानिक औषधांच्या तयारीत होतो. फुलांचा उपयोग केल्यानंतर जखमा किंवा त्वचा सर्दीसाठी देखील उपयोग होतो.

4. वनस्पती संशोधन:

   • रॉयल पॉइन्सियाना फुलांचे वनस्पतीशास्त्रज्ञांसाठी एक उत्तम उदाहरण आहे कारण ते विविध जैविक घटक आणि पर्यावरणावर आधारित असून, त्याच्या जैविक संरचनेचा अभ्यास करून नवनवीन पद्धती शिकता येतात.

रॉयल पॉइन्सियाना फुलाचे सांस्कृतिक महत्त्व:

रॉयल पॉइन्सियाना फुलांला अनेक संस्कृतींमध्ये सौंदर्याचा प्रतीक मानले जाते. भारतात, गुलमोहर फुलांना धार्मिक आणि सांस्कृतिक संदर्भात विशेष महत्त्व आहे. ते जीवनातील रंगत आणि उत्सवांचे प्रतीक मानले जाते. तसेच, या झाडाचे फुल आपल्या भारतीय संस्कृतीतील विविध उत्सवांमध्ये सौंदर्याचा आणि निसर्गाच्या समृद्धतेचा प्रतीक म्हणून वापरले जाते.

निष्कर्ष:

रॉयल पॉइन्सियाना किंवा गुलमोहर झाड हे एक अत्यंत आकर्षक आणि विविध पर्यावरणीय फायदे असलेले झाड आहे. त्याचे रंगीबेरंगी फुलं आणि छायादार व्रुक्ष ही निसर्गाच्या सौंदर्याचा एक अप्रतिम भाग आहे. या झाडाचे पर्यावरणीय, सौंदर्यवर्धन आणि औषधीय उपयोग खूप महत्त्वाचे आहेत. त्यामुळे रॉयल पॉइन्सियाना झाड सर्वसामान्यतः विविध ठिकाणी लावले जाते आणि ते सर्वांगीण महत्त्वाचे ठरते.